Branża fashion i cyfrowe paszporty produktów (DPP): transformacja łańcucha dostaw

Ubrania, które nosimy, opowiadają historię, choć często pozostaje ona ukryta. Od pól, na których uprawia się bawełnę, po fabryki, w których szyje się gotowe ubrania: każdy produkt ma swoją drogę. Do tej pory śledzenie tej drogi było dla konsumentów niemal niemożliwe. Cyfrowe paszporty produktów (DPP) stają się przełomową innowacją. Unia Europejska wprowadza je, by na nowo zdefiniować sposób monitorowania i śledzenia produktów. DPP mają wspierać realizację unijnych celów klimatycznych i środowiskowych, podwojenie wskaźnika wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym oraz osiągnięcie założeń efektywności energetycznej do 2030 roku. Paszporty cyfrowe zrewolucjonizują łańcuchy dostaw w wielu branżach, na czele ze światem mody.
Czym jest cyfrowy paszport produktu (DPP)?
Cyfrowy paszport produktu to coś w rodzaju cyfrowego dowodu tożsamości dla produktów. Obowiązek jego wprowadzenia wynika z unijnego rozporządzenia w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów (ESPR), które zacznie obowiązywać już w 2025 roku (w pierwszej połowie 2025 roku Komisja Europejska przyjmie pierwszy plan działania ESPR, określający, które produkty będą priorytetowe w nadchodzących latach).
Paszport ten przechowuje kluczowe dane na temat pochodzenia odzieży, użytych materiałów, procesu produkcji, wpływu na środowisko i możliwości recyklingu. Wykorzystując technologię blockchain, kody QR lub chipy NFC, DPP umożliwia markom, sprzedawcom i konsumentom łatwy dostęp do wiarygodnych informacji o produkcie za pomocą jednego skanu. Można go porównać do paszportów roślin czy kodów na jajkach, ale dla tekstyliów i produktów przemysłowych.
Poza korzyściami związanymi z zakupem, DPP oferuje pełną cyfrową biografię produktu, śledząc jego drogę, w tym historię właścicieli, konserwacji i napraw. Ułatwia to wdrażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym i zapewnia standaryzowane informacje o tekstyliach sprzedawanych w Europie.
Branża fashion i cyfrowe paszporty produktów
Przemysł modowy jest jednym z największych trucicieli na świecie odpowiada za 10% globalnej emisji dwutlenku węgla i generuje rocznie 92 miliony ton odpadów tekstylnych. Moda zmienia się szybko, ale przejrzystość nie nadąża za tempem. Dzisiejsi konsumenci oczekują zrównoważonych wyborów, a rządy wprowadzają coraz surowsze regulacje.
- W 2022 roku Unia Europejska wprowadziła rozporządzenie o ekoprojektowaniu produktów zrównoważonych (ESPR), otwierając drogę do obowiązkowego stosowania cyfrowych paszportów produktów (DPP).
- Do 2026 roku wiodące marki modowe, takie jak H&M i Zara, planują zintegrować DPP z całością swoich kolekcji.
- Globalny rynek łańcuchów dostaw opartych na technologii blockchain wzrośnie z 253 milionów dolarów w 2020 roku do 3,2 miliarda dolarów w 2026 roku – to wyraźny sygnał, że przyszłość należy do cyfrowej transparentności.
- Według ABI Research, do 2030 roku w sektorze mody będzie wykorzystywanych ponad 62,5 miliarda cyfrowych paszportów produktów.
Cyfrowe paszporty produktów (DPP), a usługi fulfillmentowe
Wraz z upowszechnieniem cyfrowych paszportów produktów (DPP) w branży mody, usługi fulfillmentowe muszą się dostosować. Magazyny i operatorzy logistyczni będą integrować dane z DPP z systemami zarządzania stanami magazynowymi, co pozwoli na precyzyjne śledzenie każdego produktu, od produkcji po dostawę. Dzięki dostępowi w czasie rzeczywistym do informacji o pochodzeniu, składzie i certyfikatach zrównoważonego rozwoju, centra fulfillmentowe będą mogły optymalizować procesy sortowania, pakowania i wysyłki, podejmując decyzje zgodne z kryteriami ekologicznymi. W efekcie marki ograniczą liczbę zwrotów i ilość odpadów. Konsumenci zyskają pełen wgląd w produkt przed zakupem, co pozwoli im podejmować bardziej świadome decyzje.
Wraz z rozwojem mody cyrkularnej, sieci fulfillmentowe odegrają kluczową rolę w logistyce związanej z odsprzedażą, wynajmem i recyklingiem. Dzięki tym usługom produkty zyskują drugie życie, zamiast trafiać na wysypiska. Wdrażając automatyzację opartą na DPP i udostępnianie danych, usługi fulfillmentowe staną się szybsze, inteligentniejsze i bardziej zrównoważone. To z kolei zapewni markom modowym przewagę konkurencyjną w dynamicznie zmieniającym się rynku.

Główne korzyści cyfrowych paszportów produktów (DPP)
Cyfrowe paszporty produktów (DPP) usprawnią procesy operacyjne i ograniczą nieefektywność:
Lepsze śledzenie i autentyczność
- Rejestrowanie każdego etapu produkcji, od pozyskiwania surowców po dostawę do klienta końcowego.
- Ograniczenie podrabiania odzieży (problem wart 500 miliardów dolarów) dzięki weryfikowalnej historii produktu.
- Badanie Certilogo wykazało, że dla konsumentów najważniejsze są: autentyczność produktu (56%), instrukcje pielęgnacji (45%) oraz skład produktu (44%).
Szybszy i bardziej ekologiczny fulfillment
- Magazyny i centra dystrybucyjne mogą optymalizować sortowanie i wysyłkę na podstawie danych dotyczących zrównoważonego rozwoju.
- Marki mogą ograniczyć zwroty (które stanowią 25% wszystkich zakupów odzieży online) dzięki udostępnianiu bardziej szczegółowych informacji o produkcie.
- Konsumenci zyskują łatwiejszy dostęp do usług naprawczych i opcji recyklingu, co sprzyja dłuższej żywotności produktów.
Recykling i moda cyrkularna
- Obecnie mniej niż 1% odzieży jest przetwarzane na nowe ubrania.
- DPP umożliwiają rynkom odsprzedaży, wypożyczalniom i firmom zajmującym się recyklingiem weryfikację materiałów, co pozwala nadawać ubraniom drugie życie.
- UE pracuje nad standaryzacją danych w DPP, co zapewni spójność w całej branży.
Przykład z życia: Patagonia
Patagonia, która zaczynała jako niewielki dostawca sprzętu wspinaczkowego, wyrosła na globalny symbol zrównoważonego rozwoju i aktywizmu. Zaangażowanie marki w ochronę środowiska ukształtowało jej tożsamość, od początku koncentrowała się na stosowaniu zrównoważonych materiałów, ograniczaniu śladu węglowego i wspieraniu inicjatyw proekologicznych. Dziś Patagonia jest jednym z głównych głosów ruchu na rzecz zrównoważonej mody, a jej podejście inspiruje inne marki do zmiany nawyków i wdrażania ekologicznych praktyk.
Rozwiązania i działania Patagonii:
- Zrównoważone materiały: Patagonia była pionierem w wykorzystaniu bawełny organicznej i poliestru z recyklingu, co znacząco ogranicza wpływ produkcji na środowisko. Na sezon wiosna 2025, 98% produktów Patagonii powstanie z materiałów preferowanych, w tym pochodzących z recyklingu.
- Odbudowa ekosystemów: Firma inwestuje w przywracanie terenów przyrodniczych i prowadzi działania zalesiające oraz wspiera ochronę gleby, by utrzymać zdrowe ekosystemy w obszarach, gdzie działa. To istotny wkład w ochronę bioróżnorodności i przeciwdziałanie degradacji ziemi.
- Partnerstwa na rzecz ochrony przyrody: We współpracy z organizacjami ekologicznymi, Patagonia chroni kluczowe obszary naturalne. Kampanie takie jak „Protect Wild Places” czy „Save Wild Rivers” podkreślają ich zaangażowanie w ochronę przyrody.
- Transparentność łańcucha dostaw: Patagonia otwarcie mówi o wyzwaniach środowiskowych, które napotyka w swoim łańcuchu dostaw. Stawia wysokie wymagania swoim dostawcom surowców i wspiera ich we wdrażaniu zrównoważonych praktyk.
- Edukacja konsumentów: Firma edukuje klientów poprzez kampanie informacyjne i etykiety produktowe, zachęcając ich do świadomych, ekologicznych wyborów zakupowych.
- Śledzenie pochodzenia: 100% dziewiczych puchów używanych przez Patagonię można prześledzić od farmy macierzystej aż po zakład przetwarzania włókien, co gwarantuje pełną przejrzystość i odpowiedzialne pozyskiwanie surowców.
- Naprawa i ponowne użycie: W 2023 roku Patagonia naprawiła 63 000 sztuk odzieży w swoim centrum naprawczym w Reno (Nevada), promując wydłużanie cyklu życia produktów i zachęcając klientów do naprawy zamiast wymiany.
- Sprawiedliwy handel: Ponad 90% produktów w ofercie Patagonii powstaje w fabrykach posiadających certyfikat Fair Trade, co oznacza godziwe wynagrodzenie i lepsze warunki pracy dla zatrudnionych w łańcuchu dostaw.
Cyfrowe paszporty produktów: przyszłość transparentności w modzie
Wraz z wchodzącymi w życie regulacjami i dynamicznym rozwojem technologii branża modowa musi się dostosować. Marki, które zdecydują się na wdrożenie DPP, nie tylko spełnią wymogi prawne, ale również zbudują silniejsze relacje z proekologicznymi konsumentami. Również mniejsze marki i projektanci będą musieli zintegrować DPP, aby móc sprzedawać swoje produkty na terenie Unii Europejskiej.
Choć konkretne wymogi dotyczące DPP w modzie są jeszcze w fazie opracowywania, niezwykle ważne jest, aby marki na bieżąco śledziły te zmiany. Technologie takie jak kody QR, tagi NFC czy blockchain są kluczowe dla zapewnienia dostępności i bezpieczeństwa cyfrowych paszportów. Co więcej, DPP są elastyczne i można je aktualizować na każdym etapie cyklu życia produktu. Dzięki temu marki będą mogły udostępniać informacje o naprawach, możliwościach recyklingu czy odsprzedaży.
Wyzwania
Wdrożenie cyfrowych paszportów produktów (DPP) wiąże się z wyzwaniami, szczególnie w zakresie zbierania i weryfikacji szczegółowych danych w ramach globalnych łańcuchów dostaw. Zapewnienie dokładnych informacji o warunkach pracy, emisji CO₂ czy źródłach pochodzenia materiałów jest trudne, ale niezbędne. Mimo to długoterminowe korzyści przewyższają te przeszkody: DPP wspierają zrównoważoną produkcję, efektywne wykorzystanie zasobów i świadome decyzje konsumenckie, jednocześnie chroniąc poufne dane biznesowe.
Cyfrowe paszporty produktów wzmacniają firmy, ułatwiają zgodność z przepisami, optymalizują łańcuchy dostaw i otwierają drzwi do nowych, cyrkularnych modeli biznesowych. Z kolei konsumenci zyskują większą przejrzystość, lepsze decyzje zakupowe i łatwiejszy dostęp do produktów zrównoważonych.
Rewolucja w modzie już trwa, a cyfrowe paszporty produktów są na jej czele. Czy jesteś gotowy, by zeskanować przyszłość?